سلام دنیا! (Hello World!) یک عبارت مشهور در حوزه‌ی برنامه نویسی و علوم رایانه است که به‌عنوان اولین خروجی استاندارد هنگام یادگیری یک زبان برنامه نویسی جدید استفاده می‌شود. در ادامه همراه با آی تی من باشید. این عبارت به‌صورت سنتی و آموزشی به کار می‌رود تا برنامه‌نویس مطمئن شود که محیط توسعه، مفسر یا کامپایلر و تنظیمات اولیه به‌درستی کار می‌کنند. در این مقاله از ویکی فناوری از آی تی من قصد داریم تا به صورت عمیق این موضوع را بررسی کنیم.
«سلام دنیا!» یا همان Hello, World! ساده‌ترین جمله‌ای است که یک برنامه‌نویس در نخستین برخورد با هر زبان برنامه نویسی می‌نویسد؛ اما پشت این سادگی، یک فلسفه‌ی آموزشی عمیق و مجموعه‌ای از سنجش‌های فنی پنهان است. شما با همین چند کاراکتر، سلامت کل زنجیره‌ی توسعه را می‌آزمایید: آیا ابزارها درست نصب شده‌اند؟ آیا مفسر یا کامپایلر کار می‌کند؟ آیا مسیرها (PATH)، مجوزها و وابستگی‌های پایه درست پیکربندی شده‌اند؟ اگر «سلام دنیا!» درست اجرا شود، یعنی شالوده‌ی یادگیری و توسعه روی پایه‌ای مطمئن بنا شده است.
از دهه‌ی ۱۹۷۰ که برایان کرنیگان و دنیس ریچی در مستندات زبان‌های B و سپس C این مثال را جا انداختند، «سلام دنیا!» به آیینی جهانی تبدیل شده است. ارزش آن در «کوچک بودن» است: کوچک‌ترین نمونه‌ای که می‌تواند بیشترین چیزها را درباره‌ی یک زبان و محیط به شما نشان دهد—از نحو (Syntax) و مدل اجرای برنامه گرفته تا تفاوت میان اجرای مفسری و کامپایل‌محور، مدیریت ورودی/خروجی، و حتی جزئیات ظریفی مثل کاراکتر خط جدید (\n) و رفتار بافر خروجی.
این مثال، پلی است میان تئوری و اجرا. اگر در C یا ++C خروجی نمی‌بینید، شاید لینکِر یا کتابخانه‌ی استاندارد به‌درستی پیدا نمی‌شود؛ در Python ممکن است محیط مجازی (venv) فعال نباشد؛ در جاوا باید چرخه‌ی ساخت (Build) و JVM درست راه‌اندازی شود؛ و در جاوااسکریپت تفاوت اجرای کد در مرورگر با Node.js خود را نشان می‌دهد. حتی در دنیای وب، «سلام دنیا!» می‌تواند پاسخ ساده‌ی یک سرویس HTTP باشد و شما را با مفاهیم پورت، هدرها و لاگ سرویس آشنا کند؛ در سیستم‌های تعبیه‌شده نیز گاهی معادل آن، چشمک‌زدن یک LED است.
اهمیت فرهنگی «سلام دنیا!» را هم نباید دست‌کم گرفت. این عبارت نوعی زبان مشترک بین برنامه‌نویسان است؛ نقطه‌ی شروعی که اضطراب مواجهه با یک فناوری جدید را کم می‌کند و موفقیتی سریع و ملموس به همراه دارد. بسیاری از بهترین‌عمل‌ها نیز از همین‌جا تمرین می‌شوند: جداسازی منطق از نمایش، نوشتن تست واحد برای خروجی، آشنایی با ابزارهای خط فرمان و مدیریت نسخه‌ی زبان/کتابخانه‌ها.
حتی بیرون از برنامه نویسی کلاسیک، این مفهوم حضور دارد. در وردپرس، یک نوشته‌ی نمونه با عنوان «سلام دنیا!» بعد از نصب ایجاد می‌شود تا صحت حلقه‌ی نمایش محتوا، قالب و دیدگاه‌ها را بسنجید. توصیه‌ی حرفه‌ای این است که پس از راه‌اندازی، آن نوشته را بازنویسی یا حذف کنید و در صورت نیاز ریدایرکت ۳۰۱ بدهید تا از منظر برندینگ و سئو شروع تمیزتری داشته باشید.
در نهایت، «سلام دنیا!» تمرین «درست شروع کردن» است. وقتی کوچک‌ترین واحد کار درست اجرا شود، مسیر برای یادگیری مفاهیم بعدی—از ورودی‌های تعاملی و ساختارهای کنترلی تا مدیریت خطا، بسته‌بندی و استقرار—هموار می‌شود. این مقدمه دقیقاً با همین هدف نوشته شده: دیدی روشن از چرایی و چگونگی این مثال فراهم کند تا با اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد مسیر یادگیری و ساخت محصولات واقعی شوید.
تاریخچه سلام دنیا!
عبارت «Hello, World!» برای نخستین‌بار در سال ۱۹۷۲ توسط برایان کرنیگان (Brian Kernighan) در کتابچه آموزشی زبان B معرفی شد. بعدها در سال ۱۹۷۸ در کتاب مشهور The C Programming Language که توسط برایان کرنیگان و دنیس ریچی (Dennis Ritchie) نوشته شد، نمونه کد «Hello, World!» در زبان C به‌عنوان یک مثال ابتدایی مطرح گردید. از آن زمان تاکنون، این عبارت به نماد ورود به دنیای برنامه نویسی تبدیل شده است.
کاربرد سلام دنیا!
۱. آزمایش محیط توسعه: برای اطمینان از نصب درست زبان برنامه نویسی، کتابخانه‌ها و ابزارها.
۲. مثال آموزشی: نخستین نمونه کدی که به دانشجویان و مبتدیان آموزش داده می‌شود.
۳. بررسی نحو زبان (Syntax): کمک به درک اولیه دستورها و ساختار پایه زبان جدید.
۴. شروع پروژه‌ها: در برخی موارد، توسعه‌دهندگان برای تست اولیه یک پروژه بزرگ نیز از این مثال ساده استفاده می‌کنند.
نمونه کد سلام دنیا! در زبان‌های مختلف
کد زبان C:
#include <stdio.h>
int main() {
printf("Hello, World!\n");
return 0;
}
کد زبان پایتون:
print("Hello, World!")کد زبان جاوا:
class HelloWorld { public static void main(String[] args) { System.out.println("Hello, World!");}} کد جاوا اسکریپت:
console.log("Hello, World!"); اهمیت فرهنگی و آموزشی
سلام دنیا! تنها یک دستور ساده نیست، بلکه به‌عنوان یک آیین ورود برای برنامه‌نویسان در نظر گرفته می‌شود. هر زبان جدید، فریم‌ورک تازه یا محیط توسعه‌ای معمولاً با این مثال شروع می‌شود. همچنین در جامعه برنامه‌نویسان، این عبارت به نوعی شوخی فرهنگی و نماد یادگیری تبدیل شده است.
جدول مقایسه‌ای سلام دنیا! در زبان‌های مختلف
| زبان برنامه نویسی | کد نمونه |
|---|---|
| C | c<br>#include <stdio.h><br>int main() {<br> printf("Hello, World!\n");<br> return 0;<br>} |
| Python | python<br>print("Hello, World!") |
| Java | java<br>class HelloWorld {<br> public static void main(String[] args) {<br> System.out.println("Hello, World!");<br> }<br>} |
| JavaScript | javascript<br>console.log("Hello, World!"); |
| PHP | php<br><?php<br>echo "Hello, World!";<br>?> |
| Ruby | ruby<br>puts "Hello, World!" |
| Go | go<br>package main<br>import "fmt"<br><br>func main() {<br> fmt.Println("Hello, World!")<br>} |
| Swift | swift<br>print("Hello, World!") |
| Kotlin | kotlin<br>fun main() {<br> println("Hello, World!")<br>} |
| Rust | rust<br>fn main() {<br> println!("Hello, World!");<br>} |
| Perl | perl<br>print "Hello, World!\n"; |
| R | r<br>print("Hello, World!") |
| Scala | scala<br>object HelloWorld {<br> def main(args: Array[String]): Unit = {<br> println("Hello, World!")<br> }<br>} |
| MATLAB | matlab<br>disp('Hello, World!') |
سلام دنیا! در وردپرس
در یک نصب تازه‌ی وردپرس، یک نوشته‌ی نمونه به‌صورت پیش‌فرض ایجاد می‌شود که در نسخه‌ی انگلیسی عنوانش Hello world! و در بسته‌ی فارسی معمولاً سلام دنیا! است. هدفش این است که:
-
مطمئن شوید نصب و حلقه‌ی وردپرس (The Loop) درست کار می‌کند،
-
قالب (theme) شما عنوان، تاریخ، نویسنده، دیدگاه‌ها و بدنه‌ی نوشته را به‌درستی نمایش می‌دهد،
-
ساختار پیوند‌های یکتا (Permalinks) و دیدگاه نمونه تست شود.
این نوشته معمولاً در دسته‌ی «دسته‌بندی‌نشده» قرار می‌گیرد و پیوند یکتای آن می‌تواند /hello-world/ یا معادل فارسی‌اش باشد (بسته به تنظیمات و افزونه‌های تبدیل اسلاگ).
چرا بهتر است «سلام دنیا!» را ویرایش یا حذف کنیم؟
-
برندسازی و تجربه‌ی کاربر: وجود محتوای پیش‌فرض حس خام بودن سایت می‌دهد.
-
سئو: صفحه‌ی تکراری و عمومی «سلام دنیا!» ارزش سئویی ندارد و حتی ممکن است خزنده‌ها را به صفحه‌ای بی‌ارزش هدایت کند.
-
امنیت سبک: هرچند مسئله‌ی امنیتی جدی نیست، اما حذف نشدن محتوای پیش‌فرض گاهی نشان می‌دهد سایت تازه راه‌اندازی شده و به‌خوبی سخت‌سازی نشده است.
چطور از پیشخوان آن را ویرایش/حذف کنیم؟
-
وارد پیشخوان وردپرس شوید.
-
به مسیر نوشته‌ها → همه نوشته‌ها بروید.
-
روی «سلام دنیا!» هاور کرده و یکی از این کارها را انجام دهید:
-
ویرایش: عنوان، متن، دسته و پیوند یکتا را به محتوای واقعی تغییر دهید.
-
انتقال به زباله‌دان: در صورت عدم نیاز حذفش کنید.
-
نکته‌ی سئو پس از حذف
اگر صفحه‌ی /hello-world/ ایندکس شده، یک ریدایرکت ۳۰۱ از آن آدرس به صفحه‌ی «وبلاگ» یا یک نوشته‌ی مرتبط بسازید تا ارزش احتمالی منتقل شود و خطای ۴۰۴ نگیرید.
جمع بندی
«سلام دنیا!» چیزی فراتر از یک خط متن ساده است؛ یک آیین ورود به دنیای برنامه نویسی و سنجش سلامت زنجیره‌ی ابزارها. از نخستین بار که کرنیگان در مستندات زبان B (و بعد در کتاب کلاسیک C) آن را نوشت، تا امروز که تقریباً در هر زبان و فریم‌ورک با آن آغاز می‌کنیم، «Hello, World!» یک نقش ثابت دارد: مطمئن شدن از این‌که همه‌چیز—از نصب تا اجرا—درست کار می‌کند.
-
هدف اصلی
-
تست محیط توسعه: آیا مفسر/کامپایلر نصب است؟ کتابخانه‌های پایه لود می‌شوند؟ مجوزها و مسیرها درست‌اند؟
-
آشنایی با نحو (Syntax): کم‌خطرترین راه برای دیدن ساختارهای پایه مثل تابع اصلی برنامه، چاپ خروجی، وارد کردن ماژول‌ها/هدرها و مدل اجرای برنامه.
-
یکسان‌سازی تجربه‌ی یادگیری: مثالی که در همه زبان‌ها وجود دارد و مقایسه‌ی سینتکس را ممکن می‌کند.
-
چرا مهم است؟
-
حل خطاها در کوچک‌ترین سطح: اگر همین مثال اجرا نشود، مشکل از کد شما نیست؛ معمولاً از نصب، پیکربندی PATH، سطح دسترسی، یا ناسازگاری نسخه‌هاست.
-
درک مدل اجرا: در C/C++ با کامپایل و لینک آشنا می‌شوید، در Python/MATLAB اجرای مفسری، در JS مدل کنسول مرورگر یا Node، در Java/Kotlin چرخه‌ی build و JVM.
-
آگاهی از تفاوت محیط‌ها: اجرای متنی در ترمینال با اجرای گرافیکی، یا «Hello World» تحت وب (HTTP response) هرکدام پیش‌نیاز و قیود خود را دارند.
-
ظرایف فنی که از همین مثال شروع می‌شود
-
خط جدید و بافر خروجی: افزودن
\nیا flush دستی خروجی تا متن فوراً دیده شود. -
کدگذاری نویسه‌ها و یونیکد: نمایش متن‌های غیرلاتین/ایموجی در ترمینال‌های مختلف، انتخاب فونت و Encoding.
-
وابستگی‌ها و namespaceها: از
#include <stdio.h>در C تاimport/requireدر زبان‌های سطح‌بالا. -
ابزارهای Build: Makefile، Gradle/Maven، npm/yarn، یا ابزارهای IDE—همه از همین مثال کوچک سنجیده می‌شوند.
-
گونه‌های «سلام دنیا!»
-
CLI: چاپ در ترمینال—ساده‌ترین و متداول‌ترین.
-
گرافیکی: نمایش یک پنجره با برچسب «Hello World» (مثلاً با Qt/SwiftUI/JavaFX).
-
وبی: بازگرداندن یک پاسخ HTTP با متن «Hello World» (Node/Express، Python/Flask، PHP).
-
تعبیه‌شده/IoT: چشمک‌زدن LED یا پیام سریال به‌جای متن کنسول.
-
جنبه‌ی فرهنگی و آموزشی
-
استاندارد مشترک: مثل الفبای مشترک میان برنامه‌نویس‌هاست؛ شوخی‌ها، مثال‌ها و حتی بنچمارک‌های آموزشی از همین نقطه شروع می‌شوند.
-
کاهش اضطراب شروع: تازه‌کارها با یک موفقیت سریع روبه‌رو می‌شوند و انگیزه می‌گیرند.
-
دروازه‌ی بهترین‌عمل‌ها: حتی همین نمونه کوچک می‌تواند با اصولی مثل جداسازی منطق/نمایش، لاگ‌نویسی، و تست واحد گره بخورد.
-
«سلام دنیا!» در وردپرس
-
نصب تازه‌ی وردپرس یک نوشته‌ی نمونه با عنوان «سلام دنیا!» دارد تا حلقه‌ی وردپرس، طرح قالب و دیدگاه‌ها درست بودن‌شان نشان داده شود.
-
بهترین‌عمل: آن را ویرایش کنید و به محتوای واقعی تبدیلش کنید یا حذف و ۳۰۱ بدهید تا URL بی‌ارزش در ایندکس نماند. این کار از منظر برندسازی و سئو شروع تمیزتری رقم می‌زند.
-
خطاهای رایج و رفع سریع
-
کامپایل/اجرا نمی‌شود: بررسی نسخه‌ی زبان، PATH، پرمیشن‌ها، نصب SDK/Toolchain.
-
خروجی به‌هم‌ریخته: مشکل Encoding یا فونت ترمینال.
-
ندیدن خروجی: فراموشی
\n، بافر نشده/نشده، یا برنامه آنی بسته شده (در برخی IDEها نیاز به pause). -
وبی: پورت در حال استفاده، CORS، یا فایروال.
-
گام بعد از سلام دنیا
-
ورودی/خروجی تعاملی: گرفتن ورودی کاربر، چاپ پاسخ.
-
ساختارها: شرط‌ها، حلقه‌ها، توابع.
-
مدیریت خطا: try/catch، کدهای خروج، لاگ.
-
بسته‌بندی و انتشار: ساخت باینری/پکیج، Docker، یا دیپلوی تحت وب.
-
تست واحد: نوشتن یک تست که انتظار خروجی «Hello, World!» را بررسی کند.
-
معنای عمیق‌تر
«سلام دنیا!» تمرین «کوچک شروع کردن» است: وقتی کوچک‌ترین قطعه درست کار کند، مسیر برای ساخت سیستم‌های بزرگ هموار می‌شود. این مثال یادآوری می‌کند که مهارت برنامه نویسی فقط به نوشتن کد نیست؛ مدیریت ابزارها، محیط‌ها، و چرخه‌ی اجرا بخش جدایی‌ناپذیر این حرفه است.
نظر شما درباره این واژه و کاربردش چیه؟ در بخش کامنت ها منتظر نظرات شما هستیم.
واقعا سایت خوبی دارید
ممنون از این سایت خوب
هم طراحی جذابی داره
هم مطالب خیلی خوب
امیدوارم ادامه دار باشد
از همراهیت ممنون محمدرضای عزیز
انشاالله در ادامه هم به همین شکل ادامه میدیم